Koninklijk Bezoek

Januari is een hele roetsjbaan geweest. Ik had enkele gesprekken met mijn partners, het huis van Alijn en het circuscentrum. Ze hebben een enorme collectie aan inheemse circusgeschiedenis. Wat zijn hun archieven verregaand! Er is een enorme reeks afbeeldingen van Belgische – of in België toerende circussen aanwezig. Op de foto's vind ik clowns terug van eigen kweek maar ook clowns die enkel een seizoen aan een bepaald circus verbonden waren. Bij de clowns die op doortocht waren zitten er enkele legendes die extra aandacht verdienen.

Zo kwam ik er op dat ook de grote clown Grock in 1931 in het Palais d'été voor Brussels publiek optrad. Voor het eerst in de geschiedenis van het Belgisch koningshuis kwam zelfs Koning Albert I, prins Karel en Koningin Elisabeth op aanraden van hun dochter Marie Jose Piemont naar deze variété voorstelling kijken. Na verloop van de voorstelling was het Belgische Koningshuis vol lof over deze befaamde clown. Marie Jose zelf werd op latere leeftijd voor 34 dagen de laatste koningin van Italië. Maar we wijken af.

Interessanter voor ons is dat er van clown Grock (1880-1959) enorm veel foto- en beeldmateriaal bewaard gebleven. Hij wordt niet voor niets de Koning der Clowns genoemd. Ooit was hij de best betaalde artiest in Showbizz en bevriend met de niet minder bekende Charlie Chaplin. Er wordt gefluisterd dat er vandaag de dag nog instrumenten van deze legende te vinden zijn. Wat maakt dat de zoektocht spannend!!

Brussel was ook in 1956 de eerste bestemming van een Russische troupe circusartiesten waaronder de gekende clown Oleg Popov. Bij de eerste opening van het Ijzeren Gordijn zond de toenmalige Sovjet Unie een gezelschap naar het Westen met de boodschap dat de Unie veel meer in huis had dan wij wel wisten. Kunst, ballet, muziek en bovenal de beste circusacts ter wereld.

Onze toenmalige Koningin Elisabeth van Belgie, gekend voor de gelijknamige muziekwedstrijd, was er bij om de Russische artiesten te bewonderen en na afloop te ontmoeten.

Oleg Popov is een wereldberoemde clown van Russische makelij. De oorsprong van zijn personage komt uit een oeroude Russische traditie die men Ivanushka noemt. Afkomstig uit een oud sprookje waarin hij de rol van straatharlekijn speelt. Ook van deze clown is er veel foto- en video materiaal bewaard gebleven. Hij is vooral gekend om zijn kunsten op het slappe koord. Een discipline waar ik me zelf lang in heb verdiept.

Verder ben ik ook benieuwd naar de oorsprong van de clown zoals we ze vandaag de dag kennen. Dit brengt me bij Joseph Grimaldi (1778-1837) Want het wordt gezegd dat hij de eerste 'moderne' clown is. Op het eerste zicht lijkt me dat vreemd want hij is in de basis een balletdanser die verbonden was aan Britse theaters.

Er is een hele hoop aan informatie. Ik hoop dat ik de bomen door het bos blijf zien om zo de ziel van de clown bloot te leggen. Gelukkig word ik omringd door mensen die al net zo gemotiveerd zijn als mij om dit cultureel erfgoed de tand des tijds te laten weerstaan.

Grock, Popov en Grimaldi verdienen allemaal een hoofdstuk apart. Je zal dus nog een beetje op je honger moeten zitten voor ik u hier verder verslag over uitbreng.